Yenilenen Uzlaştırma Teklif Formu ve Doldurulması ( USUL HATALARI YARGI KARARLARI

14 Kasım 2024 Tarihi itibari ile ilgili Kanun değişikliği gereği, uzlaştırma işlemlerine esas kullanılacak "Uzlaştırma Teklif Formu" nda bir takım değişiklikler yapılmıştır. Söz konusu değişiklikler dikkate alınarak:

Uzlaştırma teklif formu nasıl doldurulur? Nelere dikkat edilir? Uzlaştırmacıların soruşturma geçirmelerine hatta sicilden çıkarılmalarına sebep olan usul hataları nelerdir? Çözüm  ve tavsiyeler ile birlikte yazımızda:

***DİKKAT***

Uzlaşma teklif formunun;

D. Bölümünün 8. Bendinde yer alan "üç" ibaresinin "yedi" olarak,

D bölümünün 16. Bendinde yer alan "..." ibaresinin 

Uzlaşmanın sağlanması halinde mağdur, soruşturma/kovuşturma konusu suç nedeniyle uzlaşma anında tespit edilemeyen veya uzlaşmadan sonra ortaya çıkan zararlar hariç, tazminat davası açamaz, açılmış bir dava varsa feragat etmiş sayılır. 

En sondaki imza bölümünde yer alan inceleyip üç gün içinde beyanda bulunmak istiyorum kısmındaki "üç" ibaresinin "yedi" olarak DEĞİŞTİRİLMESİ GEREKMEKTEDİR

Uzlaştırma dosyası, UYAP UZLAŞTIRMACI sistemi üzerinden tarafınıza tevzi olunduğunda  ilk yapmanız gereken teklif formunun doldurulmalıdır.

Uzlaştırmacı teklif formu  5 Kısımdan oluşur:

■ A ( BİRİNCİ KISIM)

●Öncelikle Uzlaştırma teklif formu hangi adliyeden tarafınıza tevzi olundu ise , ".......CUMHURİYET BAŞSAVCILIĞI " şeklinde başlık atılarak başlanır. Yukarıdaki şablonda " İZMİR" olarak gösterilmiştir.

●Uzlaştırma dosyasında hangi suçu uzlaştırmanız isteniyorsa ( UZLAŞTIRMACI GÖREVLENDİRME EVRAKI ÜZERİNDE YAZAN SUÇ/SUÇLAR) ilgili suçu A bölümündeki kısma yazınız

Uzlaştırma teklif formu düzenlenirken , UZLAŞTIRMACI görevlendirme evrakında taraflar arasında hangi suçlar düzenlenmiş ise eksiksiz/hatasız olarak yazılmalıdır.

☆▪☆ DİKKAT☆▪☆ Çok enderde olsa bazen  " UZLAŞTIRMA BÜROSUNA GÖNDERME" evrakı ile " UZLAŞTIRMACI GÖREVLENDİRME" evrakındaki suçlar farklı olabilir. Bu durumda  " Uzlaştırma  bürosuna gönderme kararını esas alın ve uzlaştırma bürosu/savcınız ile iletişime geçiniz.

● Uzlaştırma teklif tarihi kısmı: Uzlaştırma teklif tarihi  ile  dosya tarafının evrakı imzalayacağı tarih arasında maximum  7 ( Yedi) gün olabilir.  Bu süre ihlâli,  UZLAŞTIRMA İPTAL NEDENİDİR.

●Uzlaştırma teklif formunun UZLAŞTIRMACI adına açılan imza kısmı  uzlastırmacı tarafından mutlaka imzalanmalıdır. İMZALANMAMASI İPTAL NEDENİDİR.

■ B ( İKİNCİ KISIM)

● Uzlaştırma teklifi yapılan tarafın hukuki vasfının işaretlendiği kısımdır.

☆▪☆DİKKAT☆▪☆ " UZLAŞTIRMACI GÖREVLENDİRME EVRAKI" nda tarafın sıfatı ne ise bu kısma o işaretlenmelidir.

● Taraf SSÇ ( Suça Sürüklenen Çocuk) , Hükümlü ( bir yıldan fazla hapis cezası almış ise)

veya  Tüzel Kişilik  ( örnegin şirket vs.) olabilir. Bu durumda,  tarafın Kanuni Temsilcisi ile uzlaştırma süreci yürüteleceginden, " Kanuni temsilci" : kısmı işaretlenir.

C  ( ÜÇÜNCÜ KISIM)

● Uzlaştırma teklifi yapılacak tarafın kişisel bilgilerinin  ve iletişim adresinin doldurulacağı kısımdır.

☆▪☆ DİKKAT☆▪☆ Tarafa teklif formunu imzalatırken, taraf ile birebir yüzyüze olunmalıdır. Kimlik bilgileri  tarafın nüfus cüzdanı talep edilerek teyit edilmelidir. ( Bazen uzlaştırma evrakını imzalayacağınız kişi ile evrakı imzalayan kişiler farklı olabilir, bu tür sahtekarlıklara karşı dikkatli olunmalıdır.) Yeni tip nüfus cüzdanlarında tarafın imzası da olduğundan  karşılaştırın.

● Tarafın adresi,  uyap adresi ile çelişir ise,  ikamet ettiği  adresini esas alınız.

■ D  ( DÖRDÜNCÜ KISIM)

● Uzlaştırmanın ne olduğu,  içeriği,  tarafın hakları ve uzlaştırmanın hukuki sonuçlarının yer aldığı kısımdır.

● Bu kısım eksiksiz olarak tarafa müzakereler öncesi mutlaka en ince detayına kadar anlatılmalıdır.

☆▪☆DİKKAT☆▪☆ Bu kısmın UZLAŞTIRMACI  aracılığıyla bizzat tarafa eksiksiz olarak aktarılması gerekir. BİLGİLENDİRMENİN YAPILMAMASI, EKSİK YAPILMASI , UZLAŞTIRMA RAPORUNUN İPTAL NEDENİDİR.

● TARAF İMZASI: Uzlaştırma teklif formunun tarafın bizzat ıslak imzasının atıldığı kısımdır.

☆☆☆Uzlaştırma teklif formuna Avukatın imza alabileceğine dair, yargı kararları olmasına karşın, öncelikle dosyanın verildiği büronuzdan bilgi alınız zira esasen  ilgili yönetmelikte hala değişiklik yapılmadığından,  imza bizzat tarafın kendinden aĺınmalıdır.

☆▪☆ DİKKAT☆▪☆  İmza tarihi,  Teklif formu A kısmından sonraki  saat/tarih olmalıdır. ( Bu süreler arası, 7 ( YEDİ )günü  geçemez. Süre ihlali UZLAŞTIRMA RAPOR İPTAL NEDENİDİR.

 AÇDB'NA ÖNERİ:

1-  "UZLAŞTIRMA TEKLİF FORMU"  evrak isminin "TARAF BİLGİLENDİRME FORMU" olarak düzelmesi gerekir. Çünkü uzlaştırma tarafları bu evrakı imzalamanın uzlaştırmayı kabul veya ret olarak algılamaktadırlar. Oysa bu evrak , uzlaştırma müzakereleri öncesi tarafın kimlik ve iletişim bilgileri ile uzlaştırmacının  taraf ile birebir iletişime geçtiği, haklarını anlattığının ispatıdır sadece.

2- UZLAŞTIRMACILARA  ÖNERİ:

UZLAŞTIRMACILARIN bu saffata yaptığı en büyük usul hatası, tarafa teklif formunu imzalatmadan, müzakere aşamasına geçmeleridir. Müzakere süreci tıkandığında taraflar hiçbir evrakı imzalamaz ise, uzlaştırmacı hem süresi azaldığı için stres yaşamakta hem de teklif formlarını imzalatmak için taraflara tebligat çekmek durumunda kalabilmektedir, hatta bu usul hatası uzlaştırmacının sicilden çıkarılmasına, soruşturma geçirmesine bile neden olabilmektedir..

HAZIRLAYAN : Serkan HORUZ ( Uzlaştırmacı) 

KAYNAK:

1-İzmir Uzlaştırma Bürosu Savcısı Sayın Mustafa YAĞIZ'IN facebook sayfası

https://www.facebook.com/share/p/14nMWkaN5Z/

2-Serkan HORUZ Uzlaştırmacı blog sayfası, 

serkanhoruz.blogspot.com 

9. YARGI PAKETİ DEĞİŞİKLİĞİ İLE KİMLER UZLAŞTIRMACI OLABİLİR? MEVCUT UZLAŞTIRMACILARIN DURUMU NEDİR?

Dokuzuncu yargı  paketi TBMM'inden onaylanıp kabul edilmiştir. Söz konusu değişiklikler içinde hiç kuşkusuz en önemli gelişme, kimlerin uzlaştırmacı olabileceği ve mevcut durumda hukuk fakültesi mezunu olmayan uzlaştırmacıların durumdur.

Konu ile ilgili :

5271 Sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu 253. Maddesi 24. Fıkrasında değişiklik yapılarak Uzlaştırmacı olma kriterlerinde radikal bir değişikliğe gidilmiştir. 

SORU : Kanun değişikliğinden sonra kimler uzlaştırmacı olabilir? Hukuk fakültesi mezunu olmayan uzlaştırmacıların durumu nedir? 

Sözkonusu Kanuni değişiklikten sonra sadece hukuk fakültesi mezunu kimseler uzlaştırmacı olabilecektir.

Adalet bakanlığı Uzlaştırmacı siciline kayıtlı Uzlaştırmacılar ise, görevlerine devam edeceklerdir. İlgili hukuki değişikliğin Yürürlüğe girdiği tarihten önce uzlaştırmacı yazılı sınavında başanlı olanlanların  haklarının korunması güvence altına alınmıştır. 

Fakat, hukuk fakültesi mezunu olmayan ve Uzlaştırmacı eğitimi alıp sınavı kazanamayanlar veya sınava girmeyenlerin ise söz konusu değişiklikten olumsuz etkilenecekleri kanaatindeyim çünkü kanun mevcut durumda sınavı kazananların haklarını güvenceye almaktadır. 

SÖZKONUSU KANUNİ DEĞİŞİKLİĞİN UZLAŞTIRMA KURUMUNA MUHTEMEL OLUMSUZ, ETKİLERİ:

 Öncelikle Hukuk fakültesi  olmayanların artık uzlaştırmacı olma imkanı kalmamıştır. Mevcut uzlaştırmacıların hakları saklı tutulmuş olup, uzlaştırmacılık yapabileceklerdir.

Uzlastırma multidisipliner bir alandır. Ve büyük oranda iletisim ve müzakere bilgisi, yeteneği gerektirir. Bu yönü ile, iletisim fakültesi, sosyal hizmetler,sosyoloji,  psikoliji vb  alan mezunlarının süreci dahil edilmesi gerekirken sadece hukuk bilgisine alternatif uyuşmazlıklıkta vurgu yapılması ve bu alanın Hukuk fakültesi mezunlarına özgülenmesi yanlış olmustur. Ve mevut haliyle, uzlasma müessesinin zarar görecegi aşikardır.

■Kanunda yapılan değişiklikle her ne kadar, Ceza adalet sisteminde alternatif bir uyuşmazlık çözüm yöntemi olarak uzlaştırma kurumu yeniden  düzenlenerek, Uzlaştırmada amaç suçun işlenmesiyle bozulan toplum düzeninin yeniden tesis edilmesi ve sosyal barışın sağlanması olarak gösterilmiş ve tarafların aydınlatılabilmesi için uzlaştırmacının hukuk bilgisi önem arz ettiğinden bahisle uzlaştırmacının hukuk nosyonuna sahip olması vurgulanmışsa da, gerek Angola Sakson ve Uzakdoğu ülkeleri uygulamaları gözönüne alındığında, bu alanın Hukuk disiplini dışında multidisipliner bir eğitim gerektirdiği ve alan olduğu gözardı edilmiştir. 

Oysa olması gereken uzlaştırmacılığı, psikoloji, sosyoloji, iletişim hukuk bilimi gibi multidisipliner bir alan olarak 4 yıllık lisans eğitimi şeklinde düzenlenmesi ( ayrı bir meslek sayilması) olmalı idi. Nitekim, UZLAŞTIRMACILIK, Mevcut hukuk sistemi öncesinde Alternatif bir çözüm yoludur. Hukuk fakültesi mezunları ise  zaten mevcut hukuk sisteminin bir aktörüdür. Hukuki sistemler ile  ve hukuki kimlige sahip kimselerce sorun çözüme kavuşturulacak ise hukuki sisteme , " ALTERNATİFLİK "  söz konusu değildir zaten. 


Kaldı ki,  Avukatın tek geçim kaynağı  davalardır. Uzlaştırma ile sorunun çözülmesi  gelir kaybı demektir. Bu durum ise Avukatlar için " ÇIKAR UYUŞMAZLIGI" sorunsalını doğuracaktır. Yani avukat UZLASTIRMADAN elde edeceği gelirdense dosyayı olumsuz kapatıp, kendisi dosyanın müdafiisi veya vekili olmayı tercih edebilir. Veya bir başka avukat arkadaşına dosyayı paslayabilir. 


DİPNOT: AVUKATLAR BÖYLE ETİK İHLAL YAPAR DEMEK BÜTÜN HUKUK CAMİASINI TÖHMET ALTINDA BIRAKMAK DOĞRU DEGİLDİR. LÂKİN OLABİLİR. OLMA İHTİMALİ GÖZ ARDI EDİLMEMELİDİR


Mevcut durumda  eğer özlük/mali haklarda bir iyileştirme yapılmaz ise   dosya başına alınan ücret oldukça düşük olduğundan avukatlar için pekte cazip olmayacağından başarı oranı düşme ihtimali çok yüksek. Hukuk fakültesi mezunu olmayan sahadaki uzlaştırmacılar, gerektiğinde tarafların ikametgahına kadar gidebilmekte  uzlastırmanın sağlanması için çok fazla zaman ve emek sarf edebilirken uygulamada avukat  sadece tebligat  çekmek ile yetinebiliyor. Ve dosyayı iade edebiliyor.


Böyle bir karar verilmeden önce sahada meslek bazında uzlaştırmacıların başarı performansları  istatistiksel olarak ele alınmalı idi.


Mevcut UZLAŞTIRMACILARIN kazanılmış haklarının  korunacak olması olumlu bir gelişme iken  hukuk fakültesi dışında kalanların artık UZLAŞTIRMACI olamayacak olması üzerinde düşünülmesi gereken bir husus.

SERKAN HORUZ 

UZLAŞTIRMACI