ANAYASA MAHKEMESİ KARARI:
*UZLAŞMA SAĞLANMASI DURUMUNDA TAZMİNAT DAVASI AÇILAMAZ " HÜKMÜ İPTAL EDİLDİ:
ANAYASA MAHKEMESİ KARARI:
*UZLAŞMA SAĞLANMASI DURUMUNDA TAZMİNAT DAVASI AÇILAMAZ " HÜKMÜ İPTAL EDİLDİ
■ Anayasa Mahkemesi, CMK'nın 253. maddesinin 19. fıkrasının beşinci cümlesinin " *uzlaşmanın sağlanması halinde, soruşturma konusu suç nedeniyle tazminat davası açılamaz* ." bölümünü iptal etti.
Gerekçe; ...Yargının iş yükünün azaltılması amacıyla mahkemeye erişim hakkına getirilen sınırlama arasında makul bir denge kurulamamıştır.
Kararın tamamına ulaşmak için: 18.10.2023 tarihli resmi gazete
resmigazete.gov.tr/eskiler/2023/1…
https://www.resmigazete.gov.tr/
Bu karar; Özellikle Trafik kazalarından kaynaklı sigorta alacağına ilişkin dosyalar için yerinde bir karar olmuştur. Zira bu tür dosyalarda uzlaşılması durumunda mağdur hak kaybına uğrayabiliyordu. Ve bu konuda içtihatı birleştirme kararı da yoktu. Mağdur için hem lehte hem alehte celişkili yargı kararları vardı.
BAKINIZ:
https://serkanhoruz.blogspot.com/2021/01/trafik-kazasi-taksirle-yaralama.html
SONUÇ: Özellikle Trafik kazalarına ilişkin sigorta alacağı ile ilgili olarak doğru bir karardır.
2- Trafik kazaları ve sigorta alacağına ilişkin hesaplama gerektiren dosyalar ya dogrudan avukatlara verilmeli veya Konu ile ilgili uzmanlık alanlarına girdiği için İktisadi ve İdari bilimler fakültesi mezunları/Mali Müşavir vs uzlaştırmacılara da verilebilir.
3-Bir başka çözüm yolu ise dosya maliyet hesaplaması kapsamında bir bilirkişi incelemesinden sonra uzlastırmacılara tevzi edilmelidir. Son seçenek ise; Bu dosyalar uzlaştırma kapsamından çıkarılmalıdır.
İLGİLİ YARGI KARARI İLE İLGİLİ OLARAK:
AÇDB'lığının açıklaması:
Bu kararın uzlaştırma sürecini nasıl etkikeyeceği hususunda
İzmir Adliyesi Uzlaştırma Bürosu Savcılarımız 03/11/2023 Tarihinde bir bilgilendirme toplantısı düzenlemistir. Toplantıda hem yargı kararına hem de uzlastırma sürecindeki aşagıdaki hatalara ve çözüm önerilerine yer verilmiştir:
■ Anayasa Mahkrmesi kararı gereği Uzlastırma teklif formu bakanlık sayfasında güncellenmiştir. Karar sonrasından sonraki bütün dosyalarda bu UTF kullanılmalıdır
■ Uzlastırma raporunda Antasa mahkemesi kararı ile ilgili taraflara bilgilendirme yapıldığına iliskin ifadelere yer verilmelidir.
■ Uzlastırma raporunda, müsteki adına " maddi manevi tazminat davası açmayacağımı beyan ve taaĥüd ederim " gibi ifadelere yer verilmemeli dendi. /Bu konuda kimi savcılar konulabilecegini söylerken, kimi savcılar konulmamalı, risk alinmamalı dedi. Ben ikinci görüse katilarak koyulmaması gerektigini düşünüyorum
■ Uzlastırma sürecindeki UTF ve Raporun hazırlanmasında yapılan ve kimi zaman sicilden çıkarılmaya kadar uzanan hatalardan bahsedildi. UTF tarih kısımlarının bos bırakılması, uzlastırma raporu tarihinden sonra utf düzenlenmesi, UTF'de suçların eksik/hatalı. girilmesi gibi..
■ Uzlaştırmacıların bircok yargı kararında kamu görevlisi sayıldığı. Bu nedenle kendilerine yapıkan sözlü ve fiili saldırıkarda suc duyurusunda bulunabilecekleri ve bunun ile ilgili her türlü zorlukta kendilerine ulaşabilecekleri bildirildi.
■ Yurt dışında bulundugunu iddia eden tarafın yurt ici adresi /mernis var ise, mutjaja bu adrese tebl8gat gerektigi bildirildi.
■ Edimli uzlaştırmalarda süphelinin ödedigi edimin maddi bir zararı mı? Manevi bir zararı mı karsıladığı belirtilmelidir. Örnegin hakaret/tehdit gibi dosyalarda maddi değil manevi bir zarar vardır. Mala yönelik suclarda tazminat konusu maddidir.
Anayasa Mahkemesi'nin kararlarının hukuki boyutu hakkında ise aşağıdaki degerlendirme yapılmıştır :
■Madde 153 – Anayasa Mahkemesi'nin kararları kesindir.
■Anayasa Mahkemesi bir kanun veya Cumhurbaşkanlığı kararnamesinin tamamını veya bir hükmünü iptal ederken, kanun koyucu gibi hareketle, yeni bir uygulamaya yol açacak biçimde hüküm
tesis edemez.
■Kanun, Cumhurbaşkanlığı kararnamesi veya Türkiye Büyük Millet Meclisi İçtüzüğü ya da
bunların hükümleri,
*iptal kararlarının Resmî Gazetede yayımlandığı tarihte* yürürlükten kalkar.
■Gereken hallerde Anayasa Mahkemesi iptal hükmünün yürürlüğe gireceği tarihi ayrıca
kararlaştırabilir. Bu tarih, kararın Resmî Gazetede yayımlandığı günden başlayarak bir yılı geçemez.
İptal kararının yürürlüğe girişinin ertelendiği durumlarda, Türkiye Büyük Millet Meclisi, iptal
kararının ortaya çıkardığı hukuki boşluğu dolduracak kanun (…)teklifini öncelikle görüşüp karara
bağlar.
*İptal kararları geriye yürümez.*
■Anayasa Mahkemesi kararları* Resmî Gazetede hemen yayımlanır ve yasama, yürütme ve yargı organlarını, idare makamlarını, gerçek ve tüzelkişileri bağlar.
■ AÇDB'ğı yeni Uzlastırmacı Teklif Formuba aşağıdaki linkten erisebilirsiniz■ Uzlaştırma raporlarına ise, uzlaşma sağlanmış ise:
" ...maddi ve manevi tazminat açma hakkından feragat ediyorum.." vb ifadelere yer verilmemesi gerektiği vurgulandı.
■Daha önceden yapılan uzlaştırma teklifleri ile ilgili olarak,
a-) Uzlaştırma raporu düzenlenmiş ancak henüz uzlaştırma bürosuna teslim edilmemiş olan dosyalarda tarafları yeniden bilgilendirme yapılmalı ve bu durum tarafın imzası ile (özellikle maddi edim ihtiva eden raporlarda)tutanakla tesbit edilmelidir.
b.Anayasa mahkemesi kararları resmi gazetede yayınlandığı tarihten itibaren geçerli olduğu için teslim ettiğiniz dosyalarda böyle bir bilgilendirme yapma göreviniz yoktur.
■ Edimli uzlaştırma dosyalarında edimin maddi/manevi mi oldugunun belirtilmemesi bozma nedeni sayılmıştır:
KAYNAK: Mustafa YAĞIZ, İzmir Adliyesi Uzlastırma Bürosu Savcısı,
Serkan HORUZ
UZLAŞTIRMACI